سیستم کمک جراحی گاما پروب، وسیله‌ای برای جراحان می‌باشد که با ابزاری دستی در ابعاد کوچک به سادگی امکان پیدا کردن و تعیین موقعیت گره‌های لنفاوی نگهبان را نه تنها در سرطان پستان بلکه در برخی سرطان‌های مردانه نیز فراهم می‌کند.

گاما پروب، یک سیستم کمک جراحی است که برای تشخیص نقاط با جذب بالای رادیونوکلید در بدن و یا بافت، مورد استفاده قرار می گیرد.  هدف از استفاده از این سیستم، آشکارسازی و تعیین موقعیت رادیودارویی است که پیش تر به بدن تزریق و در بدن توزیع شده است؛ رادیونوکلیدهایی که معمولا مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از Tc-99m ، I-131، و  F-18 . گاما پروب ها، هم می توانند در اعمال جراحی باز، لاپاراسکوپی و توراسکوپی مورد استفاده قرار گیرند (داخل بدن) و هم امکان به کارگیری آن به صورت خارجی (خارج از بدن) وجود دارد. بیشترین استفاده از گاما پروب ها در Sentinel Lymph Node Biopsy (SLNB)  و Radio-Guided Occult Lesion Localization (ROLL) می باشد. اما از این سیستم ها در تمامی مواردی که آشکارسازی نقاط کوچکی با توزیع اکتیویته بالا، با حساسیت و رزولوشن بالا مورد نظر است، می توان بهره جست.

امروزه با توجه به شیوع بالای سرطان پستان در خانم‌ها، سالیانه چندین عمل جراحی برای استخراج غدد سرطانی بدخیم صورت می‌گیرد. خطا در پیدا کردن و حذف گره‌های لنفاوی درگیر منجر به متاستاز سرطان در بدن بیمار خواهد شد. در حال حاضر روش‌های متفاوتی با دقت، هزینه و سادگی عملکرد متفاوت برای پیدا کردن گره‌های لنفاوی وجود دارد. در میان تمامی این روش‌ها، گاماپروب متداول‌ترین و محبوب‌ترین وسیله برای جراحان می‌باشد که با ابزاری دستی در ابعاد کوچک به سادگی امکان پیدا کردن و تعیین موقعیت گره‌های لنفاوی نگهبان را نه تنها در سرطان پستان بلکه در برخی سرطان‌های مردانه نیز فراهم می‌کند. شرکت پرتونگار پرشیا اقدام به تولید گاماپروب در دو مدل SURGEOGUIDE II  و GammaPen نموده است.

نحوه عملکرد

با توجه به این که گسترش سلول‌های سرطانی از تومور درگیر به اندام‌های دیگر توسط نزدیک‌ترین غدد لنفاوی صورت می‌گیرد، در نتیجه تعیین موقعیت غدد لنفاوی درگیر سرطان، خصوصا غده لنفاوی پیش آهنگ اهمیت فراوانی در جراحی غدد سرطانی دارد.

چند ساعت (یا حتی یک روز) قبل از عملا جراحی، رادیوداروی مربوطه با دز مناسب به بیمار تزریق می گردد. از هنگام تزریق تا عمل، رادیودارو به صورت تجمع انتخابی در غدد لنفاوی به عنوان مثال سینه (در عمل جراحی مربوط به سرطان سینه) که در ناحیه زیر بغل می باشد توزیع می شود. این توزیع به گونه ای است که در غده (یا غددی) که سرطانی شده، بسیار بیشتر از سایر غدد لنفاوی است. نحوه شناخت غده لنفاوی پیش آهنگ از سایر غده ها به کمک گاماپروب می باشد. از آنجا که تجمع رادیودارو در آن بیشتر است، با نزدیک کردن سر پروب صدای بوق شدیدتر و شمارش بالاتری روی نمایشگر به جراح اعلام می شود و جراح اقدام به برداشتن غده پیش آهنگ می کند.

کاربردهای کلینیکی

·         سرطان سینه

·         سرطان‌های زنان زایمان(گردن رحم، تخمدان، رحم، واژن و ولور)

·         ملانوما و انواع دیگر تومورهای پوست

·         سر و گردن

·         سرطان های غدد درون ریز (تیروئید، پاراتیروئید)

·         سرطانهای اورولوژی (پروستات، مثانه، بیضه، کلیه و آلت تناسلی)

·         پزشکی هسته ای (تعیین موقعیت مناطق حاوی گاما)

مشخصات پروب

·         سه نوع پروب: کوچک، بزرگ و لاپاراسکوپی

·         طول پروب: 21 سانتی متر (پروب کوچک و بزرگ)

·         قطر سر پروب: 16mm (بزرگ)، 11mm(کوچک)، 10mm(لاپاراسکوپی)

·         بدنه استیل زنگ نزن، کالیماتور تنگستن

·         کریستال: CsI(Tl)

مشخصات فنی بر اساس استاندارد NEMA-NU3

·         حساسیت: ~2K cps/MBq @ 3 cm

·         راندمان شیلدینگ: 99.6 % for Tc-99m

·         رزلوشن انرژی:  <11% FWHM for Tc-99m

·         رزلوشن زاویه ای:  بین 65° تا 85°

·         رزلوشن مکانی: <40 mm FWHM at 5 cm distance (For Large Probe)

مشخصات کنسول

·         نمایشگر عددی 5 رقمی

·         نمایشگر خطی

·         صدای مدوله شده با میزان شمارش

·         قابلیت تغییر رادیودارو

·         قابلیت تغییر مقیاس صدا

·         دو حالت صدای FM و Beep

کاتالوگ گاما پروب